Mijnheer de voorzitter,

De ChristenUnie wil het college feliciteren met de sluitende begroting, die u ons aanbiedt. Naast felicitaties hebben wij vragen over het beleid achter de cijfers.

Er zal nog veel moeten gebeuren, zegt u zelf. Voor ons gaat het dan over meer dan geld alleen. Raadsleden zijn niet in de eerste plaats boekhouders, maar moeten het collegebeleid vooral op inhoud en presentatie beoordelen.

De ChristenUnie heeft op dat punt de nodige zorgen.

Groter schip, minder pk.
De fusie van Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg had als doel de bestuurskracht van de gemeente te vergroten. Samen zouden we een sterke speler in de regio worden. Is daar al iets van te zien? Zeker, de gemeente is groter geworden, maar –helaas- het college niet navenant sterker. Het grotere schip lijkt het met een kleinere motor te moeten doen. De huidige levert minder pk. Dat geeft te weinig vaart. Ook te weinig gezag en overtuiging, met name naar de eigen fracties toe, die zich allerlei capriolen kunnen veroorloven. We kennen allen de voorbeelden uit de afgelopen periode.

Desondanks lijken de collegepartijen CDA, Gemeentebelangen en SGP zich tot elkaar veroordeeld te hebben. Met een onderlinge profileringsdrang gijzelen ze elkaar en dat komt het regeren en beleid maken niet ten goede. De architecten van dit college zouden zich dat mogen aantrekken.

De bestuurskracht en politieke stabiliteit van Katwijk lijden hier duidelijk onder. Overigens heeft dat voordelen voor een oppositiepartij als de ChristenUnie: in plaats van te destabiliseren mogen wij tegen de wind in stabiliseren.
 
Zwakke Schakel Katwijk.
Er moet nog veel gebeuren, zegt u. Dat is zo, grote projecten in het kader van de Brede Structuur Visie staan op stapel. Dat gaat de gemeente meerdere tientallen miljoenen euro’s kosten. Bij grote projecten zijn dat er meestal eerder tien meer dan tien minder. Daarom zullen wij ons bij de grote plannen voor de toekomst moeten toeleggen op het binnenhalen van beschikbare rijks- en provinciegelden.

Voorbeeld: Katwijk  als Zwakke Schakel in de kustverdediging. In de VNG-ledenbrief bij de jongste Rijksbegroting lezen we dat in 2007 de aanpak van de zogeheten ‘zwakke schakels’in de kust van start gaat, waarvoor in totaal €742 miljoen beschikbaar is. Helaas lezen we in onze eigen begroting dat het Rijk niet actief participeert bij de Zwakke Schakel Katwijk, omdat het de eerste 20 jaar geen groot veiligheidsprobleem voor Katwijk verwacht. Geen prioriteit voor Katwijk dus. Hoe anders klinken de geluiden van de Adviescommissie Water onder leiding van kroonprins Willem-Alexander! De overheden worden gemaand wat minder luchthartig met deze veiligheidsrisico’s om te gaan en de klimaatsverandering en zeespiegelstijging meer serieus te nemen op veel kortere termijn.

Ziet het college op dit punt voor zichzelf een missie richting andere overheden? Voelt u zich wakker geschud of denkt u dat we minstens 20 jaar rustig kunnen blijven slapen? In de begroting schrijft u, dat “voortschrijdende inzichten tot nieuwe inzichten kunnen leiden”. In welk stadium bent u? 

Kwaliteit riolering.
Over wateroverlast gesproken, ook de regenval lijkt fors toe te nemen en onze infrastructuur lijkt dat moeilijk aan te kunnen. Over toenemende overstort, zeewaterverontreiniging, zwemverbod en gestreken blauwe vlag hebben wij u eerder bevraagd (overigens zonder echt bevredigend antwoord), maar hoe zit het met de kwaliteit van onze riolen? Bij niet eens extreme buien loopt het hier en daar flink onder. Recent nog in ’t Heen, vorige week nota bene op de gloednieuw aangelegde Parklaan. Hoe kan dat bij een nieuw riool? Is er nog preventief onderhoud van bestaande riolen of is dat wegbezuinigd? Of rukt de kolkenzuiger alleen nog uit bij calamiteiten?

De ChristenUnie pleit voor een kwalitatief goed rioolstelsel en een goed preventief onderhoud. Inderdaad, kwaliteit heeft een prijs. 

Kwaliteit openbare ruimte.
Hetzelfde geldt voor de openbare ruimte. Is het doel een sluitende begroting ongeacht het product? Stelt het college nog kwaliteitseisen? Of wordt het afgesproken kwaliteitsniveau niet geleverd door de aannemers?

Te vaak horen en lezen we hele reële klachten van onze burgers en we kunnen het met eigen ogen zien. De antwoorden van de wijkregisseurs ademen een zekere machteloosheid uit. Er is met onze groenvoorziening iets mis, dat is duidelijk. Wat is de diagnose van het college? En welke therapie gaat u inzetten? En dan hebben we het nog niet eens over de fietspaden.

Direct hiermee te maken heeft de hondenpoepoverlast. Bij de handhaving lijkt het aanlijnen prioriteit te krijgen, maar daar zit de overlast niet. Als dat wel zo zou zijn, dan zouden er meer uitrenplaatsen gecreëerd moeten worden! Een beetje logica op dit punt zou niet verkeerd zijn.

De trimbaan in het Panbos deelt in de malaise van het openbaar groen. Of niet? 

Kwaliteit afvalinzameling.
Hoewel er soms vreemde adviezen worden gegeven ( zoals aan mensen die tijdens de warme zomer vlak voor hun vakantie hun vuilniszak nog kwijt willen: “dat kan hier niet, gooi maar in de containers bij de torenflats!”), toch voldoet de milieustraat en overheerst de tevredenheid, misschien omdat we niet alles weten.

Hoeveel milieustraat-afval verdwijnt er in Rijnsburg en Valkenburg nu via de

‘gewone’ vuilnis? Welk effect heeft dat op de afvoerkosten?

Er moet in ieder geval een fors bedrag uit de reserves naar de post ‘afvalinzameling’: € 417.000,- .Goed, er is ook een rekenfoutje gemaakt met het aantal huishoudens (door renovatie en leegstand), maar ook dat kan de enige verklaring niet zijn. Is het juist dat er ook veel meer aan personeelskosten is uitgegeven? Zoiets zal de reinigingsdienst structureel duurder maken en daarmee steeds rijper voor privatisering. Daar heeft de ChristenUnie zich door de jaren heen altijd tegen verzet. Korte lijnen en goede service waren de argumenten.

Maar waar werkt het college naar toe? Is er zoveel verkokering binnen de diensten dat de oude flexibiliteit voorgoed verdwenen is? De ChristenUnie zou dat zeer betreuren.

Kwaliteit bebouwing vliegveld.
Als het over ruimtelijk beleid gaat, zegt het Kabinet: ‘decentraal wat kan, centraal wat moet’. Dat is een motto wat ons als Katwijk moet aanspreken als het om de bebouwing van vliegkamp Valkenburg gaat. Ons oude plan Valkenburcht 2010 zal het niet helemaal worden, maar de principes daarvan moeten we fier overeind houden: met een goede balans tussen groen, blauw (water) en rood (steen) het landschap in ere houden!

Laten we niet vergeten: het vliegveld is niet gesloten vanwege de woningbehoefte, maar vanwege een defensiebezuiniging. De open ruimte vraagt om een waardevolle invulling met oog voor de natuur. Het Kabinet heeft € 20 miljoen opzij gezet voor een databank flora en fauna met vindplaatsen van beschermde soorten, een belangrijk instrument bij aanvragen van bouw- en aanlegvergunningen. Gaat het college zich daarin verdiepen? Het zou wel eens een goed instrument kunnen zijn om de limiet van 5000 woningen te kunnen verdedigen.

De meest recente woningbehoeftecijfers zijn uiteraard een sterk tweede instrument. Hoe staat het daarmee?

Kwaliteit bedrijventerreinen.
Ook bestaande gebieden vragen om kwaliteit. ’t Heen vraagt om revitalisering.
Overal in het land werden bedrijventerreinen snel gerealiseerd, geconsumeerd en weer afgeschreven. De verpaupering slaat dan te snel toe, zo ook in ’t Heen. Met te lage grondprijzen zijn en worden bedrijven gelokt, maar de keerzijde is dat er sneller op nieuwe grond in nieuwbouw wordt geïnvesteerd dan in revitalisering. Om dit tij te keren heeft de VROM-raad in juni 2006 een adviesrapport aangeboden aan minister Dekker met de titel “Werklandschappen, een regionale strategie voor bedrijventerreinen”. Het komt er op neer dat er in regionaal verband afspraken gemaakt moeten worden over een eenduidige en reële grondprijs. Zo komt er geld vrij voor revitalisering en duurzame kwaliteit. De verrommeling wordt dan tegengegaan. Is het college op de hoogte van het VROM-raad-rapport? Bent u bereid als sterke speler in de regio deze nieuwe manier van denken op regionaal (Holland-Rijnland) en gemeentelijk niveau te promoten? 

Jeugd: wel geld, geen beleid.
De laatste verkiezingscampagne stond bol van leuke dingen voor de jeugd en dit college voerde jeugdbeleid dan ook op als speerpunt. En wat gebeurt er? Het laatste jaar niets aan nieuw beleid! Twee ton aan euro’s kon dit jaar worden weggeschreven. Het verlaagde ambitieniveau wordt doorgetrokken naar 2007. Het geld is er, maar er wordt niets mee gedaan! Gemiste kans, college!

Binnenkort kunt u op dit punt van de ChristenUnie initiatieven tegemoet zien.

Monumenten: wel beleid, geen geld.
Als we als gemeente met 60.000 inwoners € 85.000,- op jaarbasis begroten voor onderhoud monumenten, zijn we wel erg zuinigjes. Hoeveel kost een renovatie van een kamer in het raadhuis? De ChristenUnie heeft bij de behandeling van het Monumentenbeleid al ingebracht dat de eigenaren meer steun en stimulans nodig hebben. Als eerste signaal willen we nu al extra middelen beschikbaar stellen. Uiteraard zal er onderzocht moeten worden wat reële jaarbedragen zijn, willen we de relatief weinige monumenten in stand houden. Zijn er bovendien  geen achterstallige posten? Hoe zit dat met het Spinozahuisje?

Kortom, er zal een nieuw budget afgesproken moeten worden en de ChristenUnie stelt voor in de verdeelsleutel stimulansen in te bouwen door de uit te keren bedragen te relateren aan de WOZ-waarde van het monumentale pand.

Hoe denkt het college hierover?

Papierwinkelhulp.
Onlangs is het Landelijk Steunpunt Thuisadministratie opgericht ter ondersteuning van de groeiende groep mensen die de administratie boven het hoofd groeit. Ondanks alle beloften van verminderende regelgeving neemt de papierwinkel toe. Met name vele ouderen hebben hulp nodig om uitkeringen of fiscale voordelen, waar men wettelijk recht op heeft, ook daadwerkelijk te innen.

Eén op de zes ouderen boven de 75 jaar is niet meer in staat formulieren in te vullen of rekeningen te betalen. Het zal in Katwijk niet anders zijn. Heeft het college hier oog voor? Bent u bereid te onderzoeken of (vrijwilligers)organisaties hierin initiatieven willen nemen?

Identiteit, behalve voor thuiszorg?
De ChristenUnie-fractie is zeer onaangenaam getroffen door het bericht dat twee christelijke thuiszorginstellingen DSV en Curadomi in de nabije toekomst hun zeer gewaardeerde zorg in onze gemeente niet meer mogen voortzetten. Bij de aanbesteding blijken ze buiten de boot gevallen te zijn. Hoewel het college pogingen gedaan heeft om ook de kleinere en identiteitsgebonden instellingen een kans te geven, blijkt dat niet gewerkt te hebben. Wat is er hier gebeurd? Gaat het alleen om de prijs? Hebben wij daar inzage in? In hoeverre speelt identiteit nog een rol?

Wij gaan er vanuit dat uw college, dat respect voor identiteit hoog in het vaandel heeft staan, dit niet stilzwijgend laat passeren. Graag uw reactie hierop. 

Kwaliteit, of geld terug.
Hoewel geld maar een middel is om het gewenste beleid te realiseren, gaat de discussie vaker over geld dan over beleid. Dat zou tijdens deze begrotingsbehandeling zomaar kunnen gebeuren. Wat doen we met meevallers?

Wie zijn ogen sluit voor de vele onzekerheden in de nabije toekomst met de vele grote projecten en daarom niet verder komt dan voor de hand liggende oplossingen als teruggave van bedragen aan de burgers, moet niet rekenen op steun van hen die een gezond rentmeesterschap voorstaan. Dat betreft net zo goed een ruimhartig minimabeleid als genoemde grote projecten binnen het kader van de Brede Structuur Visie.

Er zijn meer gaten te dichten. De bestuurlijke onrust die het college en haar partijen heeft veroorzaakt rondom het bestemmingsplan Haringkade 3b, waar de wethouder midden in de onderhandelingen zat met bedrijven als Van Leeuwen, Schuitemaker en Rokerij Schaap, gaat sowieso een flinke duit geld kosten. Als dat de kwaliteit van de wijk ten goede komt, vinden dat nog niet eens zo heel erg. Maar zo’n krul in het beleid kost wel wat. 

Raad en Tweede Kamer niet hetzelfde.
Tot slot: als gemeenteraad kunnen we prachtige idealen hebben en mooie ambities, de belangrijkste factor blijft toch het Rijksbeleid. We hopen dat onze Katwijkers, Rijnsburgers en Valkenburgers dat ook inzien, zeker nu de landelijke verkiezingen snel naderen. De meeste partijen steken in de gemeenteraad de loftrompet over de vele vrijwilligers die het verenigingsleven op gang houden, maar dezelfde partijen ondermijnen in de Tweede Kamer de motivatie en de mogelijkheden van diezelfde vrijwilligers. Het moet allemaal in hun vrije tijd, maar die wordt hen meer en meer ontnomen. Dat niet-christelijke partijen dat doen met weinig oog voor huwelijk en gezin als meest waardevolle cel in de samenleving, is al een jarenlang gegeven. Maar dat het CDA, dat zegt een gezinspartij te zijn, het laatste restje kostwinnersmodel om zeep wil helpen met de afschaffing van de heffingskorting, dat lijkt ons een ramp voor het land en voor ons dorp met zijn vrijwilligersleger. Mochten er uit die hoek andermaal mooie woorden over onze onvolprezen vrijwilligers klinken, neem dat dan met drie balen zout. Wat zal dit allemaal niet betekenen voor opvoeding, zorgtaken en vrijwilligerswerk?

Gelukkig hebben we daar op 22 november allemaal invloed op. 

Mijnheer de voorzitter, u zei het al: er is nog veel te doen. De ChristenUnie wenst u daarin wijsheid, gezag en overtuiging toe. U weet: u hebt dat alleen, als het u van Boven gegeven is. God geve u dat in ruime mate! 

Katwijk, 2 november 2006