Doen wat kan
Algemene beschouwingen
Voorzitter, de coronacrisis heeft ons sterk beziggehouden en leek beheersbaar. Dat blijkt nu allemaal niet zo zeker. Wij zullen er mee om moeten leren gaan. Van overheden, burgers, ondernemers, kerken en verenigingen heeft dit veel gevraagd. Het benadrukt dat beheersbaarheid en maakbaarheid voor mensen zoals wij, onvervulbare verlangens zijn.
Achter de coronacrisis steekt een groter monster de kop op, een vertrouwenscrisis. Deze was er en blijkt niet weg na 1,5 jaar pandemie, integendeel. Het vertrouwen in overheden, instanties en elkaar lijkt zelfs verder afgenomen. Wij zien – in al dan niet sociale media - vooral polarisatie. De burger vertrouwt de overheid niet, de overheid de burger niet. Al doet het gekwetter van de magische meningenmachine niet altijd recht aan een meerderheid die wel zoekt naar verbinding. De ChristenUnie vindt het belangrijk juist in deze tijd nuance en verbinding te zoeken.
Wat kan een gemeentelijke overheid doen om vertrouwen te krijgen? Betrouwbaar zijn. Voor de ChristenUnie is dat ook barmhartig zijn. Barmhartigheid is een bijbels begrip dat in het Hebreeuws aan het woord baarmoeder is verbonden. De nadruk ligt niet op liefdadigheid, maar op zorg en bescherming waar dat nodig is. Dat is best een weg terug in een wereld waarin efficiëntie en controlezucht de systemen zijn gaan beheersen. Voor de ChristenUnie zal komende tijd het thema ‘Samen Recht Doen’ centraal staan. Als uitgangspunt voor de basistaak van de overheid; als ijkpunt waaraan wij elkaar, ook onszelf, kunnen spiegelen.
Het zijn grote woorden, voorzitter. Ik geloof niet dat ambtenaren en bestuurders (ja, ook wij) met kwade intenties besturen. Maar ook wij zullen scherper moeten zijn op regels die knellen, op mensen en organisaties die in de knel komen of daar al in zitten. Is bureaucratie niet de grote vijand in het sociaal domein? De ChristenUnie ziet ruimte om een deel van het budget vrij te maken voor initiatieven die de mens in de zorg centraal stellen in plaats van het systeem. Geef professionals ruimte om oplossingen te vinden die net niet in de protocollen passen. Wij dienen daar een motie voor in.
Afgelopen jaren hebben we ons ingezet voor de houdbaarheid van onze financiën. De decentralisatie van de zorg en andere taken hingen als een molensteen om de gemeentelijke nek. De situatie is gelukkig anders nu onafhankelijke arbitrage de rijksoverheid heeft overtuigd onze financiën aan te vullen. Het stelt ons voor de vraag: is het genoeg en gebruiken we dat extra geld alleen om de ontstane gaten te vullen? Krijgen we de uitgaven van jeugdzorg werkelijk onder controle?
Katwijk is een groeigemeente en we barsten van de ambities die je zo uit de Omgevingsvisie en de MAG kunt destilleren. Ik noem de energietransitie, klimaatadaptatie, onderwijshuisvesting en maatschappelijke voorzieningen in en om het nieuwe Valkenhorst. Als gemeenteraad willen we sturen op de investeringen die daarvoor nodig zijn. Pas als duidelijk is wat daar aan middelen nodig is kunnen we bepalen of er komende jaren sprake is van overschotten. Op voorhand belastingen verlagen is voor ons niet aan de orde.
Groeien gaan we door Valkenhorst. Stap voor stap komen we in dit complexe project dichter bij het doel. Wonen, zo veel mogelijk sociaal en betaalbaar, in een leefbare, groene omgeving. Een prestatie om hier de regie te hebben en te houden, maar Katwijk bewijst dat het kan.
Om in de Katwijkse woonbehoefte te voorzien vragen ook in overig Katwijk bouwplannen om uitvoering. We doen dat om voor jongeren en andere zoekenden het recht op passende huisvesting mogelijk te maken. Om bij deze verdichtingsslag de balans met leefbaarheid en groen te waarborgen, zijn bescheiden en bij de omgeving passende hogere bouwlagen onvermijdelijk. Dan liever de lucht in!
Er zijn in de afgelopen periode belangrijke stappen gezet met het opstellen van een concrete woonagenda en ondersteunende instrumenten. We merken dat verdere uitwerking en uitvoering onder druk staat door beperkte capaciteit bij de afdeling Wonen. Gelet op de wooncrisis vinden wij dat hier slagkracht nodig is, versnelling gewenst. Daarom dienen wij samen met SGP een motie in waarin wij het college vragen met een voorstel te komen.
Als het gaat om directe verlichting van woningnood zijn we nu al jaren op zoek naar plekken voor tijdelijke huisvesting. Zoekplekken op Valkenhorst zijn het meest kansrijk. Gaat het college daar daadwerkelijk op korte termijn een locatie toewijzen? En hoe zit het met de huisvesting van arbeidsmigranten? Zijn we tevreden met de locatie Katwijkerbroek? Zoeken we nieuwe locaties? Slechte arbeids- en woonomstandigheden zijn ons een zorg. Ze werken vaak bij Katwijkse werkgevers en het betaalt zichzelf.
Voor integratie van statushouders in bestaande wijken is geen bedrag begroot in het budget voor de MAG. En dat voor een wet die 1 januari ingaat en de taakstelling teruglegt bij de gemeente. Zijn we werkelijk klaar voor het moment van invoering? Wij zijn niet overtuigd. De doelen zijn omschreven, maar de manier waarop we deze willen bereiken ontberen een eigen aanpak. Welke concrete stappen nemen we?
De waarschuwing voor de gevolgen van klimaatverandering wereldwijd, en dus ook voor Katwijk, neemt de ChristenUnie serieus. Verantwoordelijkheid voor de schepping en het verder kijken dan onze eigen generatie zit bij ons in het DNA. Zowel maatregelen die de gevolgen beperken als doen wat we weten en kunnen om opwarming tegen te gaan zijn nodig. Als we dat met elkaar doen is leiding van overheden nodig, geld van rijk en Europa, maar moet ook geïnvesteerd worden in het overtuigend meenemen van de inwoners. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid!
De provinciale plannen voor een archeologisch depot in onze gemeente bieden kansen hier met een bezoekerscentrum en andere initiatieven op aan te haken. U noemt er verschillende, maar wij zien hier ook mogelijkheden voor het Juttersmuseum. Dat lijkt de ChristenUnie een niet te missen kans. Twee jaar geleden is deze raadswens bij uw college neergelegd.
Het Katwijkse strand is een parel die in de omgeving zijn gelijke niet kent. Ruimer dan voorheen en beter toegankelijk ook. Nog dit jaar hebben wij ons verzet tegen verdere bebouwing en commercialisering van het strand. Wij gunnen de exploitanten hun boterham, maar willen de ruimte wel grotendeels voor vrije toegang behouden. Dat de ChristenUnie voorvechter is van betere zee- en zwemwaterkwaliteit zal u niet verrassen. Het kan niet zijn dat onze uitwatering het overloopputje van rioolwater van de regio blijft. Op ons aandringen is er geld uitgetrokken voor nader onderzoek. Gaan de maatregelen ons de blauwe vlag teruggeven?
Voorzitter, aan het eind van deze raadsperiode een korte terugblik. Zaken staan op de rol. Versterking van de groenstructuur, stappen op weg naar energietransitie en klimaatadaptatie, de aanpak van armoede- en schuldenbeleid. Omgevingsvisie en maatschappelijke agenda maken duidelijk welke richting we op willen. Goede huisvesting voor scholen is in kaart gebracht, al moet dekking voor de langere termijn nog gevonden worden. Veel staat op papier; voornemens vragen om uitvoering. Vandaar onze nadruk op de opgaven die ik niet allemaal noem, maar voor Katwijk best groot zijn. En op de middelen die daar voor nodig zijn. Als we kijken naar armoede- en schuldenbeleid is duidelijk dat meer financiële ruimte nodig is om de aanpak te laten slagen. Wij dienen een motie voor een plusscenario mede in. De motie zal worden verwoord door de PvdA.
Ik kom terug op het thema van de betrouwbare overheid. Verwachten de mensen tegenwoordig niet te vaak een oplossing voor alle problemen van de overheid? Gaan we bij de verkiezingen over een paar maanden koeien met gouden horens beloven? Wat de ChristenUnie betreft doen we wat we kunnen en maken dat zo concreet mogelijk in plannen en uitvoering. Dat doen we graag samen met anderen die een visie voor Katwijk en de inwoners van onze dorpen met ons delen. Wij doen dat biddend om Gods onmisbare zegen voor al ons werk en voor alle mensen. Die zegen wensen wij raad en college, ambtenaren en alle inwoners van harte toe.
